Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) 1935 yılından bu yana Türkiye’de deprem riskini ortaya çıkaran haritalar hazırlıyor ve yeniliyor. MTA diri fay hattı haritası yenilendi ve bu harita kapsamında 45 il ve 110 ilçenin tehlike altında olduğu belirtildi
45 ilde 110 ilçenin riskli durumda olduğunu ortaya çıkardı. 5.5 ve üzerinde deprem üretebilme potansiyeline sahip diri faylar 485 noktada tehlike arz ettiği belirtilerek vatandaşlara da bu haritanın güncellendiği duyuruldu.
KAYMALAR DEPREME NEDEN OLUR
Deprem, Türkiye’nin en önemli doğal afetlerinden biridir. Türkiye, dünyanın en aktif deprem kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya kuşağında yer alır. Bu kuşakta, iki veya daha fazla levhanın birbirine sürtünmesi sonucu oluşan gerilimler, yeryüzünde kırıklar veya faylar oluşturur. Bu faylar üzerinde zaman zaman meydana gelen kaymalar, depremlere neden olur.
Deprem riskini belirlemek için, fayların hareketliliği ve deprem üretme potansiyeli incelenir. Diri faylar, son 10 bin yıl içinde hareket etmiş veya etme olasılığı yüksek olan faylardır. Diri faylar üzerinde meydana gelen depremler, genellikle yıkıcı olur. Bu nedenle, diri fayların haritalanması ve izlenmesi, deprem tehlikesinin değerlendirilmesi ve önlemlerin alınması için çok önemlidir.
DİRİ FAY HARİTASI YENİLENİYOR
Türkiye’deki diri fayların haritalanması ve izlenmesi görevi, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından yürütülmektedir. MTA, 1935 yılından bu yana Türkiye’de deprem riskini ortaya çıkaran haritalar hazırlıyor ve yeniliyor. MTA’nın son olarak 2023 yılında yayınladığı Türkiye Diri Fay Haritası’na göre, Türkiye’de 5,5 ve üzerinde deprem üretebilecek 485 diri fay bulunuyor.
TEHLİKELİ OLAN İL VE İLÇELER
Bu diri faylar, 45 ilde 110 ilçeyi kapsıyor. Bu iller ve ilçeler şunlardır:
Adıyaman: Gölbaşı
Afyonkarahisar: Çay, Dinar, Kızılören, Sandıklı
Ankara: Şereflikoçhisar
Antalya: Demre
Aydın: Bozdoğan, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Yenipazar
Balıkesir: Gönen, Manyas
Batman: Kozluk
Bingöl: Karlıova, Yedisu
Bolu: Gerede, Yeniçağa
Bursa: Gemlik, Kestel, Mustafakemalpaşa
Çanakkale: Çan, Yenice
Çorum: Laçin
Denizli: Babadağ, Çameli, Çardak, Honaz
Diyarbakır: Lice
Düzce: Çilimli, Cumayeri, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı
Elazığ: Palu, Sivrice
Erzincan: Üzümlü
Eskişehir: İnönü
Gaziantep: İslahiye
Hakkari: Şemdinli
Hatay: Erzin, Hassa, Kırıkhan, Payas
Isparta: Eğirdir, Senirkent, Uluborlu
İzmir: Kemalpaşa, Seferihisar, Tire
Kahramanmaraş: Nurhak, Türkoğlu
Kayseri: Talas, Yeşilhisar
Kırıkkale: Keskin
Kırşehir: Akpınar, Mucur
Kocaeli: Başiskele, Derince, Gölcük, Kartepe
Konya: Akşehir, Altınekin, Doğanhisar, Ilgın
Kütahya: Gediz, Simav
Malatya: Akçadağ
Manisa: Ahmetli, Alaşehir, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Soma, Turgutlu
Mersin: Çamlıyayla, Mut
Muğla: Menteşe, Milas
Muş: Korkut, Varto
Niğde: Altunhisar, Bor
Osmaniye: Düziçi, Toprakkale
Sakarya: Akyazı, Arifiye, Ferizli, Hendek, Karapürçek, Sapanca
Tokat: Niksar
DEPREM HAZIRLIKLARI
Bu iller ve ilçeler, diri fayların üzerinde veya yakınında yer aldıkları için deprem riski taşıyorlar. Bu nedenle, bu bölgelerde yaşayan veya çalışan insanların depreme karşı hazırlıklı olmaları ve gerekli önlemleri almaları gerekiyor. Deprem riskini azaltmak için yapılması gerekenler şunlardır:
Binaların deprem yönetmeliğine uygun olarak inşa edilmesi veya güçlendirilmesi
Deprem anında ve sonrasında yapılması gerekenler konusunda bilinçlenmek ve eğitim almak
Deprem çantası hazırlamak ve acil durum planı yapmak
Deprem sırasında panik yapmamak ve sakin kalmak
Deprem sırasında kapalı alanlarda masa, dolap gibi sağlam eşyaların altına saklanmak veya yanına yaslanmak
Deprem sırasında açık alanlarda elektrik direkleri, ağaçlar, binalar gibi düşebilecek veya devrilebilecek şeylerden uzak durmak
Deprem sonrasında hasarlı binalara girmemek ve yetkililerin uyarılarına uymak
Deprem riskinin farkında olmak ve tedbirli olmak, depremin olumsuz etkilerini azaltabilir. MTA’nın diri fay haritasını takip etmek ve deprem bilincini artırmak da önemlidir.