Aile Hekimleri Hangi İlaçları Yazabilir? (4 Soruda Detaylı Anlatım);Ülkemizde sağlık alanında sürekli gelişim ve değişim yaşanmaktadır. Özellikle sağlık çalışanları ile ilgili imkanlar sürekli geliştirilmektedir. Aile hekimi hangi ilaçları yazabilir, sağlık problemleriyle ilgili aile sağlığı merkezine giderek kendine atanan aile hekimiyle görüşmeyi tercih eden vatandaşların akıllarında oluşan sorulardan biri. Çünkü Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında 1 Ocak 2010 tarihi itibarıyla uygulanmaya başlanan aile hekimliği, sağlık hizmetlerini yaygınlaştırmayı ve vatandaşlara sağlık hizmetlerinin koşulsuz ulaştırılmasını amaçlayan ve bu amacına ulaşmayı başaran bir sistem.
Bu bağlamda vatandaşlara hizmet veren aile hekimlerinin kapısı ilaç yazdırmak için de fazlasıyla çalınıyor. Hafif sağlık sorunlarında hastaneye gitmek istemeyen kişiler ya da düzenli kullandığı ilacı yazdırmak isteyenler sık sık aile hekimlerine başvuruyor. Bu sebeple de uygulamanın hangi hizmetleri kapsadığını, aile hekimlerinin görevler ve yetkilerinin neler olduğunu bilmekte fayda var. Çünkü uygulamanın genel çerçevesi bilinirse, aile hekiminin hangi ilaçları yazmaya yetkisinin bulunduğu, raporlu veya psikiyatrik ilaçların yazıp yazamadığını tam anlamıyla netleştirebiliriz.
Biz bu bağlamda hazırladığımız bu yazıda sizlere geniş kapsamlı bir rehber sunacağız. Yazımızda birçok kişi tarafından merak edilen şu soruların yanıtlarını açıklayacağız:
- Aile hekimi her ilacı yazabilir mi?
- Aile hekimi hangi ilaçları yazabilir?
- Aile hekimi hangi ilaçları yazamaz?
- Aile hekimi psikiyatri ilaçlarını yazabilir mi?
- Aile hekimi raporlu ilaç yazabilir mi?
Şimdi ilk soruyla başlayalım ve aile hekiminin yazabildiği ilaçlara bakalım.
İlaç ve İlaç Kullanım Süresi Sorgulama Nasıl Yapılır?
Makalede Neler Var?
1. Aile Hekimi Hangi İlaçları Yazabilir?
2. Aile Hekimi Hangi İlaçları Yazamaz?
3. Aile Hekimi Psikiyatri İlaçlarını Yazabilir mi?
4. Raporlu İlaçları Aile Hekimleri Yazabilir mi?
Aile Hekimliği Nedir?
Aile Hekiminin Görevleri Nelerdir?
Aile Hekimleri Maaşı Ne Kadar Oldu?
Aile Hekimi Nöbet Tutar mı?
1. Aile Hekimi Hangi İlaçları Yazabilir?
Aile hekiminin başvuran hastasına yazabileceği ilaçlar şu şekildedir:
- Tüm ARB grubu antihipertansifler (yan etki gösterme olasılığı daha düşük olan hipertansiyon ilaçları)
- BPH (iyi huylu prostat büyümesi)’de kullanılan ilaçlar
- Nateglinid grubunda yer alan antidiyabetik ilaçlar
- Menopoz ilaçları
- Bazı osteoporoz ilaçları
- Bazı kanser ilaçları
- Ayaktan tedavide kullanılan üçüncü kuşak parentral sefolosprinler (sefotaksim, seftriakson, seftazidim, seftizoksim menenjit hastalığında kullanılan ilaçlar)
Konuyu daha net açıklamak için şöyle diyelim: Aile hekimi birinci basamak sağlık sisteminde tedavi edilebilecek hastalıklar için ilaç yazma yetkisine sahiptir.
Bu aşamada belirtmemiz gereken bir nokta var. Önceden aile hekimleri istedikleri şekilde antibiyotik yazabiliyordu. Son düzenlemelerle bu ilaçların kapsamı daraltıldı ve yukarıdaki listenin son maddesinde yer alan ilaçlar, orada da belirttiğimiz gibi, yalnızca ayakta tedavide verilebiliyor. Yani ağır hastalık geçiren ve hastaneye yatış yapması gereken kişiler sağlık ocağından antibiyotik alıp evlerine gidemiyorlar. Bu tarz durumlarda aile hekimi hastayı enfeksiyon uzmanına yönlendiriyor.
Aile hekiminin yazabileceği ilaçlardan bahsettik. Şimdi de, hastanın durumu ne olursa olsun, aile hekiminin yazmaya yetkisi olmadığı ilaçlara bakalım.
2. Aile Hekimi Hangi İlaçları Yazamaz?
- Ketakonazol denen etken maddenin içinde bulunduğu ilaçların şampuan formları sadece dermatoloji hekimleri tarafından yazılabilir; aile hekimleri yazamaz. (18 Mayıs 2018′ den itibaren)
- Dermatoloji uzmanı tarafından daha önce reçete edilmemiş topikal antifungalerin ilaçlar aile hekimi tarafından reçete edilemez.
- İlgili uzman raporu gerektiren nörolojik ve psikiyatrik ilaçlar rapor olmadan aile hekimi tarafından yazılamaz.
Konuyu çok daha net bir şekilde açıklamak gerekirse: Aile hekimi uzman doktorun onayını gerektiren herhangi bir ilacı yazamaz. Böyle bir durumda aile hekimi başvuran hastayı ilgili uzmana yönlendirmekle görevlidir. Bu aşamada hastanın durumu ne kadar ağır olursa olsun aile hekiminin ilaç düzenleme yetkisi yoktur.
Bundan sonraki bölümde aile hekiminin psikiyatri ilaçlarını yazıp yazamayacağından bahsedeceğiz. Çünkü bu konu vatandaşların kafasını karıştıran detaylar içeriyor. Biz de akıllara takılan bu soruları açıklığa kavuşturacağız.
3. Aile Hekimi Psikiyatri İlaçlarını Yazabilir mi?
Daha önce; ilgili uzman hekim ya da nörolog olmadığı durumlarda aile hekimleri, atipik antipsikotik ilaçlar ile klozapin, olazapin, risperidon, amisülpirid, ketiapin, ziprasidon gibi ilaçlar reçete ederek erişkin ya da çocuk tedavisini başlatabiliyordu.
2018 yılında ilaç talimatnamesinde yapılan değişikliklerle bu yetki kısıtlandırıldı. Artık aile hekimleri ancak ilgili uzman hekim raporu olursa iki kutuyu geçmemek şartıyla aile hekimi bu ilaçları yazabiliyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, aile hekiminin psikiyatri ilaçlarıyla tedavi başlatamıyor olmasıdır.
Yani; kullandığınız antidepresan ilacınız varsa bunu uzman raporuna istinaden aile hekiminiz yazabilir. Eğer daha önce herhangi bir psikiyatri uzmanıyla görüşmediyseniz, aile hekimi tedavinizi başlatma yetkisine sahip olmadığı için sizi ilgili uzmana yönlendirecektir.
Rapora bağlı olarak aile hekiminin yazabileceği ilaçlar aşağıda sıralanmıştır:
- Trisiklik ilaç grubu
- Tetrasiklik ilaç grubu
- SSRI grubu antidepresanlar
Aslında burada biraz konuya giriş yaptık ama raporlu ilaç yazma konusunu daha detaylı incelemek istiyoruz. Çünkü birçok kişi, özellikle yaşlı vatandaşlarımız, düzenli olarak kullandığı ilaçlar için rapor çıkarıyor ve her ilaç yazdırma işlemi için hastaneye gitmesi gerekip gerekmediğini merak ediyor.
4. Raporlu İlaçları Aile Hekimleri Yazabilir mi?
Kronik hastalığı olan kişilerin hayatları boyunca belli ilaçları kullanmaları gerekir. Bu durumlarda ilgili hastalığa dair Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilen hastanelerde heyet raporu verilir. Bu raporda kişinin teşhisi ve düzenli olarak alması gereken ilaçların listesi bulunur. Düzenlenen bu raporla aile hekimine başvuran bir hasta rapor içeriğinde yer alan ilaçları aile hekimine yazdırabilir. Yani heyet raporu olması durumunda aile hekimi yetki alanı dışında kalan ilaçları da yazabilir.
Aile hekiminin ilaç yazmasıyla ilgili detayları inceledik. Yazıyı bitirmeden aile hekimlerinin yetkileri üzerine de konuşalım. Çünkü birçok kişi aile hekimlerinin yetkilerinden habersiz ve aile hekimi reçete yazabilir mi yazamaz mı o konuya bile tam olarak hakim değil.
Aile Hekimi – Sağlık Ocağı Sağlık Raporu Verir mi?
Aile Hekimliği Nedir?
2003 yılında oluşturulan Sağlıkta Dönüşüm Programı ve bu programın pilot uygulamasına Düzce ilinde başlanmıştı. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren de tüm Türkiye’ de uygulanmaya başlanan bu uygulama ile sağlık ocağı kavramı yerini ASM (Aile Sağlığı Merkezi) aldı. Aile Sağlığı Merkezleri kişilere yönelik:
- Teşhis
- Tedavi
- Rehabilitasyon
- Koruyucu sağlık hizmetlerini verebilen yerler olarak tanımlandı.
Bu bağlamda aile hekimi de; vatandaşların sağlık hizmetleri söz konusu olduğunda ilk olarak başvuracakları, yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmadan vatandaşlara kapsamlı ve devamlı sağlık hizmeti vermekle yükümlü uzman hekim olarak tanımlanabilir.
Şimdi bir de aile hekiminin görevlerinden ve yetkilerinden bahsedelim.
Aile Hekimim Kim?
Aile Hekiminin Görevleri Nelerdir?
Aile hekiminin görevleri zannedilenden çok daha geniştir. Bahsettiğimiz bu görev ve yetkileri şu şekilde özetleyebiliriz:
- Vatandaşlara birinci basamak sağlık hizmetleri olan; tanı, tedavi, kontrol, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini vermek.
- Kendi adına kayıtlı olan tüm hastalarını birbirinden ayırmadan koruyucu, tedavi edici ve rehabilitasyon hizmetleri sunmak.
- Kayıtlı kişilere danışmanlık ve rehberlik hizmeti sunmak.
- Anne ve çocuk sağlığı ile aile planlaması konularını da kapsayan sağlığı geliştirici ve koruyucu hizmetler vermek.
- Periyodik sağlık muayeneleri ile yılda en az bir kez genel sağlık taraması yapmak.
- İlk altı ay içinde kendine kayıtlı kişilerin ilk değerlendirmelerini yapmak üzere ev ziyaretleri yapmak veya iletişime geçmek.
- Özellikle evde takip etmek zorunda olduğu; yaşlı, yatalak ve engelli hastalara yönelik gezici sağlık sistemi kapsamında sağlık hizmetlerini yerinde sunmak.
- Gerektiğinde hastayı kontrol altına alarak tetkiklerini yapmak ve tedavisini başlatmak.
- Eğer hasta ASM’de sunulan şartlardan faydalanamıyorsa hastayı sevk etmek, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetleri arasındaki koordinasyonu sağlamak.
- Birlikte çalıştığı ekibi denetlemek ve hizmet içi eğitim almalarını sağlamak.
- Mevzuatta belirlenen sınırlar çerçevesinde; sağlık kuruluşları ve resmi hekimlerce kişiye yönelik düzenlenmesi öngörülen sağlık raporu, reçete, sevk kağıdı gibi belgeleri düzenlemek.
Aile hekimliğiyle ilgili önemli detayları da paylaştık. Son olarak yazıda detaylı bir şekilde açıkladığımız aile hekiminin yazabileceği ilaçlar konusunu birkaç cümle ile özetleyelim:
- Aile hekimleri uzman onayı gerektirmeyen ve birinci derece sağlık sisteminde tedavi edilebilecek hastalıklar için ilaç yazma yetkisine sahiptir.
- Aile hekimleri pratisyen hekimlerin yetki alanı dışında kalan uzmanlıklara dahil (nöroloji, psikiyatri, kardiyoloji vb.) hastalıkların tedavisi için ilaç yazamaz.
- Hastanın daha önceden başlatılan bir psikiyatri tedavisi varsa, hasta raporunu sunduğu takdirde, aile hekimi kullanılan psikiyatri ilaçlarını yazabilir.
- Aile hekimi hastanın heyet raporunda yer alan ilaçları, uzmanlık alanına dahil olmasa da yazma yetkisine, sahiptir.
Siz aile hekiminin yazabildiği ilaçları yeterli buluyor musunuz? Yoksa aile hekimlerinin yetkisinin artması gerektiğini mi düşünüyorsunuz? Konuyla ilgili fikirlerinizi bizlerle yorumlar kısmından paylaşabilirsiniz.
Sizler için hazırladığımız bu yazıyla ilgili görüşlerinizi iletişim sayfamızdan ya da yorumlar bölümünden bizlere iletebilirsiniz. Yazılarımızdan anında haberdar olmak için Facebook sayfamızı takip edebilirsiniz.
Online Olarak Aile Hekimi Nasıl Değiştirilir?
Aile Hekimimden Nasıl Randevu Alabilirim?
Aile Hekimi Nereye Şikayet Edilir?
Aile Hekimi Maaşları Ne Kadar?
Aile Hekimleri Maaşı Ne Kadar Oldu?
Son yapılan zamlarla birlikte ortalama 23.000 TL olmuştur.
Aile Hekimi Nöbet Tutar mı?
Belirtilen günler ve saatler dahilinde nöbet tutmaktadırlar.
Yazımızı Puanlamak İster misiniz ? [Total: 3 Average: 5]
