Araştırma: İnsan Beyni, ‘Göz Açıp Kapayıncaya’ Kadar Sahte Anı Üretiyor

Science Alert sitesinin yapmış olduğu haber doğrultusunda, Amsterdam Üniversitesi’nin bilim insanlarının yapmış olduğu deneylere katılım gösteren 534 kişiye Latin alfabesinde bulunan harflerin gerçeği ve ayna yansıması (C ve Ɔ) gösterildiği esnada, deneklerin yansıma harfi gerçek haliyle hatırlamaya yatkın olduğu tespit edildi.

Adı geçen araştırmada, bazı kişilerin hafızasını karıştırmak suretiyle rastgele harfler gösterilmesinin ardından bütün katılımcılardan, gördükleri ilk harfi tekrar söylemeleri istendi.

İlk harfin gösteriminin yaklaşık yarım saniye sonrasında deneklerin hemen hemen yüzde 20’sinin istenen harf hakkında sahte bir anı ürettiği bilgisine ulaşılan araştırmada, 3 saniye sonra da bu miktarın yüzde 30 seviyelerine yükseldiği aktarıldı. Araştırmaya katılan insanlara harfler yansıtılmış biçimde gösterildiğinde, insanların “göz açıp kapayıncaya” kadar yansıtılmış harfi, gerçek bir harf olarak hatırlama olasılıklarının daha yüksek olduğu bilgisine ulaşıldı.

Uzman bilim insanları, insan beyninin görmeyi beklediği şeylere göre anılarını “sahte anılarla” değiştirdiğini ve deneklerin, Latin harflerine aşina olması sebebiyle beyinlerinin gösterilen harfleri yansıtılan halleriyle görmeyi beklemelerinden ziyade normal yazılmış biçimde gördüklerini belirtti.

Deney sırasında, katılımcılara rastgele düz ve yansıtılmış harfler gösterilmesinin ardından 1’den 4’e kadar anılarına ne derece güvendikleri soruldu. Katılımcılar, cevaplarına güvendiklerini ifade etti. Bununla beraber katılımcıların verdikleri yanıtların aslında yanlış tahminler değil, “sahte anılar” olduğundan emin olundu.

Araştırmanın yazarları, “kısa süreli hafızanın her zaman az önce algılanan şeyin doğru bir temsili olmayabildiğine” ve “hafızanın aslında görmeyi beklediğimiz şey tarafından şekillendiğine” işaret etti. Söz konusu araştırma, “PLOS One” dergisinde yayımlandı. (Kaynak: AA)