Mısır, LNG Piyasasında Yükselen Bir Güç Olarak Öne Çıkıyor

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının ardından, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG), Batı’nın bu son savaş eylemine vereceği tepkinin, 2014’te Kırım’ın ilhakına verdiği tepki kadar etkisiz olacağı en önemli enerji kaynağı haline geldi. Bu durum, Mısır’ın küresel petrol piyasası düzenindeki rolünü de önemli ölçüde artırdı. Mısır, büyük doğal gaz rezervleri, Süveyş Kanalı ve SUMED Boru Hattı gibi stratejik varlıklara sahip olmanın yanı sıra, Arap dünyasında da özel bir yere sahiptir.

Mısır’ın Doğal Gaz Rezervleri

Mısır, Afrika’nın üçüncü büyük doğal gaz üreticisidir. Resmi tahminlere göre, ülkenin yaklaşık 1,8 trilyon metreküp doğal gaz rezervi vardır. Ancak bu rakamın çok daha yüksek olabileceği düşünülüyor. Ülkede faaliyet gösteren Avrupalı ve ABD’li şirketlerin son sondaj sonuçları, Mısır’ın doğal gaz potansiyelinin henüz tam olarak ortaya çıkarılmadığını gösteriyor.

Mısır’ın doğal gaz üretimi, 2015 yılında Zohr sahasının keşfiyle birlikte artmaya başladı. Zohr sahası, Akdeniz’in en büyük doğal gaz sahasıdır ve yaklaşık 850 milyar metreküp doğal gaz içerir. Zohr sahasının yanı sıra, Mısır’ın Akdeniz’de Noor, North Alexandria ve West Nile Delta gibi diğer önemli doğal gaz sahaları da bulunuyor.

Mısır’ın doğal gaz üretimi, 2019 yılında 6,8 milyar metreküpe ulaştı ve ülkeyi net bir ihracatçı haline getirdi. Mısır’ın doğal gaz ihracatının büyük bir kısmını LNG oluşturuyor. Mısır, iki LNG tesisi ile Akdeniz’in en büyük LNG ihracatçısıdır. Bu tesislerden biri Damietta’da, diğeri ise İskenderiye yakınlarındaki İdi Ku’da bulunuyor. Mısır’ın LNG ihracatının ana pazarları Avrupa, Asya ve Ortadoğu’dur.

Mısır’ın Süveyş Kanalı ve SUMED Boru Hattı

Mısır, küresel petrol piyasası için hayati önem taşıyan iki önemli geçiş noktasını kontrol ediyor: Süveyş Kanalı ve SUMED Boru Hattı. Süveyş Kanalı, dünyadaki petrol ve LNG’nin yaklaşık yüzde 10’unun taşındığı bir su yolu olarak hizmet veriyor. Kanal, Basra Körfezi’nden gelen petrol ve LNG’nin Avrupa ve Atlantik’e ulaşmasını sağlıyor. Kanal aynı zamanda Asya pazarlarına giden Akdeniz’deki LNG kaynakları için de önemli bir rota oluşturuyor.

SUMED Boru Hattı ise, Süveyş Kanalı’na alternatif bir geçiş yolu sunuyor. Boru hattı, Süveyş Körfezi’ndeki Ain Sokhna terminalinden başlayarak Akdeniz’de İskenderiye’nin batısındaki Sidi Kerir limanına kadar uzanıyor. Boru hattının uzunluğu yaklaşık 320 kilometredir ve yıllık 80 milyon ton petrol taşıma kapasitesine sahiptir. Boru hattı, Süveyş Kanalı’ndan daha büyük tankerlerin geçmesine izin veriyor ve böylece taşıma maliyetlerini düşürüyor.

Mısır’ın bu iki geçiş noktasını kontrol etmesi, Batı’nın Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısına karşı verdiği tepkide önemli bir rol oynamasını sağlıyor. Rusya, Avrupa’nın en büyük doğal gaz tedarikçisidir ve Avrupa’nın enerji güvenliğini tehdit edebilir. Bu nedenle, Batı, Rusya’dan gelen tedarik kaybını telafi etmek için ABD’nin LNG ihracatına güvenmek zorunda kalabilir. ABD’nin LNG ihracatının Avrupa’ya ulaşması için ise Mısır’ın Süveyş Kanalı ve SUMED Boru Hattı gibi stratejik varlıklarından yararlanması gerekebilir.

Mısır’ın Arap Dünyasındaki Özel Yeri

Mısır, Arap dünyasında da özel bir yere sahiptir. Mısır, Arap dünyasının en kalabalık ve en etkili ülkesidir. Mısır, Arap Birliği’nin kurucu üyesidir ve bölgedeki siyasi, kültürel ve dini liderlik rolünü üstlenmiştir. Mısır, aynı zamanda İsrail ile barış anlaşması imzalayan ilk Arap ülkesidir ve Ortadoğu barış sürecinde önemli bir arabulucu olarak görülmektedir.

Mısır’ın Arap dünyasındaki konumu, LNG piyasasında da etkili olabilir. Mısır, bölgesel müttefikleri olan Ürdün, Lübnan ve Suriye gibi ülkelere LNG ihraç edebilir. Ayrıca Mısır, Doğu Akdeniz’deki doğal gaz kaynaklarının geliştirilmesi ve paylaşılması konusunda da kilit bir rol oynayabilir. Mısır, Doğu Akdeniz Gaz Forumu’nun (EMGF) kurucu üyesidir ve forumun merkezi Kahire’dedir. EMGF, bölgedeki doğal gaz işbirliğini artırmayı amaçlayan bir platformdur ve İsrail, Yunanistan, Kıbrıs, İtalya, Ürdün ve Filistin’i de içerir.

Mısır’ın LNG piyasasındaki rolü, Çin’in bölgedeki etkisine karşı da bir denge unsuru olabilir. Çin, Ortadoğu ve Afrika’daki enerji kaynaklarına erişim sağlamak için ‘İpek Yolu Ekonomik Kuşağı’ adlı büyük bir proje başlattı. Çin ayrıca İran ile 25 yıllık kapsamlı bir işbirliği anlaşması imzaladı ve böylece Hürmüz Boğazı üzerinde etkin bir kontrol sağladı. Çin’in bu hamleleri, Süveyş Kanalı ve Bab el-Mendeb Boğazı gibi kritik geçiş noktalarını da tehdit edebilir.