Mülakat Hangi Alanlarda Zorunlu? Mülakatta Hakkaniyet Nasıl Sağlanır?

Mülakat, kamu kurumlarına personel alımında kullanılan bir yöntemdir. Ancak mülakatın her alanda gerekli olup olmadığı, nasıl yapılması ve hakkaniyetin nasıl sağlanması gerektiği tartışma konusu olmaktadır. Bu konuda görüşlerini paylaşan İstinye Üniversitesi GÜVSAM Direktörü İsmail Hakkı Pekin, güvenlik bürokrasisi, yargı, dışişleri gibi hassas birimlerde mülakatın kaçınılmaz olduğunu söyledi. Pekin, mülakatın nasıl yapılması ve hakkaniyetin nasıl sağlanması gerektiğini de anlattı.

Güvenlik Bürokrasisinde Mülakat Şart

Pekin, güvenlik bürokrasisinde çalışacak personelin seçiminde mülakatın şart olduğunu belirtti. Özellikle asker, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ve Dışişleri Bakanlığı gibi kurumlara alınacak personelin hem liyakatli hem de güvenilir olması gerektiğini vurguladı.

Pekin, “Alacağınız subayı mülakat yapmanız lazım. Çünkü o subay sizin askerlerinizi ölüme götürecek. Belki de yani ölüme gidecek şekilde emir verecek, kullanacak. Hitabeti iyi olması lazım, konuşması iyi olması lazım, görünüşü asker olması lazım. Aynen daha böyle değişik güdüler vesaire falan olması lazım. Bütün bunları görmeniz lazım.” dedi.

Pekin, MİT’e alınacak personelin de ayrıntılı bir araştırma ve mülakattan geçirildiğini söyledi. “Milli İstihbarat Teşkilatına adam alınacak diyelim. Milli İstihbarat Teşkilatı biraz daha farklı. Ailesini, ailesinin mesela üç dört soy gerisini, ondan sonra işte öğrencilik hayatını bunların hepsi dahil hepsini araştırıyor. Ondan sonra da mülakat yapıyor.” diye konuştu.

Pekin, Dışişleri Bakanlığı’na alınacak meslek memurlarının da mülakata tabi tutulduğunu belirtti. “Dışişleri Bakanlığı’na adam alınacak diyelim. Dışişleri Bakanlığı içinde özellikle meslek memurları açısından bunu söyleyebilirim ve o zaman mülakat şart.” dedi.

Mülakatta Hakkaniyet Nasıl Sağlanır?

Pekin, mülakatta hakkaniyetin nasıl sağlanacağı sorusuna ise şöyle cevap verdi: “Mülakatta hakkaniyet nasıl sağlanır? Siz bu mülakat meselesinin nasıl değerlendirilmesi gerektiğini kimseye zulmetmeden, gençlerimizin de bu liyakat konusunda yaşadıkları mağduriyetleri göz önünde bulundurarak nasıl değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorsunuz? diye soracak olursanız bunu şöyle açıklayabilirim;

Mülakat gizli olması lazım. Televizyonda falan yayınlanmaması gerekiyor. Belki öğretmenler için yayınlanabilir. Ama MİT’e eleman alırken onu yayınlayamazsınız, orduya alırken yayınlayamazsınız.” dedi.

Pekin, mülakatta kayırma ve torpilin önüne geçmek için de bilgisayar testleri ve psikiyatrik muayeneler gibi objektif yöntemlerin kullanılabileceğini söyledi. “Mülakat konusu daha böyle daraltılabilir. Öyle bilgisayar üzerinde değerlendirme yapacak mesela insanların. Çünkü sonuçta muayene oluyorsunuz yani. Mesela MİT’e girmek için de muayene oluyorsunuz. Psikiyatrist geliyor, psikiyatrist gereken muayeneleri yapıyor, oradan bir rapor geliyor. Öbür taraftan algısı güçlü şeyler de koyabilirsiniz, testler de yapabilirsiniz, oradan alırsınız.” dedi.

Pekin, mülakatta bir düşünceye veya görüşe göre değil, liyakate ve güvene göre değerlendirme yapılması gerektiğini de vurguladı. “Bazı konular var yani bir düşünceye bir düşünce bir nedir? Bir görüşe göre değil de liyakate göre güvene göre değerlendirme yapılması lazım.” dedi.