Türkiye’nin gayrimenkul piyasasında kira gelirleriyle ilgili önemli bir gelişme yaşanıyor. Mülk sahiplerinin ve kiracıların dikkatine: Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yeni düzenlemeleri ve vergi istisnaları hakkında kritik bilgileri sizin için derledik.
Kira Gelirleri İçin Yeni Dönem: 21 Bin TL Detayı
Gelir İdaresi Başkanlığı, 2023 yılına ait kira gelirlerini mercek altına aldı. Buna göre, 2023 yılında elde edilen kira gelirleri için beyanname verme ve ilk taksit ödeme süresi 1 Nisan Pazartesi günü sona erecek. Mükellefler, konutlarda 21.000 TL ve iş yerlerinde 150.000 TL üzeri kira gelirleri için beyanname vermeleri gerekmekte. 2023 yılı yeniden değerleme oranının %58,46 olarak açıklanmasıyla, 2024 yılı gelirleri için konutlarda istisna tutarı 33 bin TL’ye, iş yerleri için ise 230 bin TL’ye yükseltildi.
Kiracılar ve Ev Sahipleri Dikkat!
Gelir ve yaşam koşulları araştırmalarına göre, Türkiye’de yaklaşık 7 milyon kiracı bulunuyor. Ancak beyan edilen kira gelirleri 2.5 milyon seviyesini bile bulmuyor. Özellikle son iki yılda yaşanan kira artışlarıyla, istisna sınırını aşan konut sayısının azalması bekleniyor. Bu bağlamda, 4.5 milyona yakın taşınmazın incelenmesi planlanıyor, bu da önemli bir beyan eksikliğini gidermeyi amaçlıyor.
Elektronik Beyan Kolaylığı ve Cezai Yaptırımlar
Beyannameler artık Hazır Beyan Sistemi üzerinden internet ortamından, mobil uygulama veya e-Beyanname Sistemi ile verilebiliyor. Ancak, kira gelirleri süresinde beyan edilmezse veya eksik beyan edilirse, 21.000 TL’lik istisnadan yararlanılamayacak. Eksik veya geç beyan durumunda vergi dairesi tarafından cezalı tarhiyat yapılacak.
Banka Kanalıyla Ödeme Zorunluluğu ve Cezalar
Gelir Vergisi Genel Tebliğine göre, konutlarda aylık 500 TL ve üzeri kira geliri olanlar ve iş yerlerini kiraya verenler için banka veya benzeri finans kurumları aracılığıyla ödeme yapma ve bu ödemeleri tevsik etme zorunluluğu bulunuyor. Bu zorunluluğa uymayanlara, her işlem için Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355’inci maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Kira Geliri Hesaplamaları
Aylık 10 bin TL konut kira geliri elde eden bir mal sahibi, götürü gider yöntemini seçtiğinde yaklaşık 13.330 TL gelir vergisi ve 467,20 TL damga vergisi ödemek zorunda. Bu rakam, aylık 20 bin TL kira geliri için yaklaşık 36.260 TL gelir vergisi ve 467,20 TL damga vergisi olarak hesaplanıyor.
Kira Bedeli ve Emsal Kira Bedeli
Türkiye’de bazı akrabalara ve dostlara verilen konutların da vergiye tabi olduğu unutulmamalı. Kira bedelinin düşük olması veya hiç olmaması durumunda, gayrimenkulün emlak vergisi değerinin %5’i oranında “emsal kira bedeli” esası uygulanıyor.
Bu gelişmeler, mülk sahipleri ve kiracılar için yeni bir dönemin başlangıcı anlamına geliyor. Yapılan düzenlemeler, vergi adaletinin sağlanması ve kira gelirlerinin doğru bir şekilde beyan edilmesi açısından büyük önem taşıyor. Her iki tarafın da bu yeni kurallara uyum sağlaması gerekiyor. Kira gelirlerinin doğru beyan edilmesi ve vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesi, toplumsal sorumluluk ve adaletin bir gereği olarak ön plana çıkıyor.