Türkiye, iklim değişikliğinin etkilerini giderek daha fazla hissetmektedir. Son yıllarda, ülkemizde mevsim normallerinin üzerinde sıcaklık, kuraklık, sel, dolu, hortum gibi meteorolojik olaylar yaşanmaktadır. Bu olaylar, hem insan hayatı hem de çevre için ciddi tehlikeler oluşturmaktadır. Bu makalede, Marmara ve Kıyı Ege bölgelerinde beklenen sağanak yağışların nedenleri, etkileri ve alınması gereken önlemler üzerinde durulacaktır.
ŞİDDETLİ OLACAK
Ülkemiz genelinin parçalı ve yer yer çok bulutlu, öğle saatlerinen sonra Marmara, Kıyı Ege, Kütahya, Antalya, Bolu, Düzce, Zonguldak ve Bartın çevrelerinin sağanak ve yer yer gök gürültülü sağanak yağışlı geçeceği belirtilirken yağışların Marmara’nın batısı ile Kıyı Ege’de yerel kuvvetli olması beklendiğinden ani sel, su baskını, yıldırım, yerel dolu yağışı, hortum oluşma riski ve ulaşımda aksamalar gibi olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunması gerektiği aktarıldı.
Marmara ve Kıyı Ege bölgelerinde beklenen sağanak yağışların nedeni, Balkanlar üzerinden gelen soğuk ve kuru hava kütlelerinin, Akdeniz üzerinden gelen sıcak ve nemli hava kütleleriyle karşılaşmasıdır. Bu karşılaşma, bölgede konvektif bulutların oluşmasına ve yerel kuvvetli sağanak yağışlara neden olmaktadır.
SAĞANAK YAĞIŞ ETKİLERİ
Sağanak yağışlar, bölgede yaşayan insanlar ve çevre için birçok olumsuz etkiye sahiptir. Sağanak yağışlar, şehir altyapısının yetersiz kalması, arazi yapısının erozyona uğraması, bitki örtüsünün zarar görmesi, su kaynaklarının kirlenmesi gibi nedenlerle ani sel, su baskını, çamur akıntısı, heyelan gibi doğal afetlere yol açabilir. Bu afetler, insanların can ve mal güvenliğini tehlikeye atabilir, ulaşım, enerji, haberleşme, sağlık gibi hayati hizmetlerin aksamalarına neden olabilir, tarım, hayvancılık, turizm gibi ekonomik faaliyetleri olumsuz etkileyebilir.
Sağanak yağışlar, aynı zamanda gök gürültüsü, şimşek, dolu, hortum gibi meteorolojik olaylara da sebep olabilir. Bu olaylar, insanların ve hayvanların yaralanmasına veya ölmesine, elektrik hatlarının, elektronik cihazların, seraların, araçların, binaların hasar görmesine, yangın çıkmasına, mahsullerin zarar görmesine neden olabilir.
ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Sağanak yağışlara karşı alınması gereken önlemler, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde olmalıdır. Bireysel düzeyde, insanların sağanak yağışlardan korunmak için şunları yapmaları önerilir:
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün uyarı ve tahminlerini takip etmek, olası afetlere karşı hazırlıklı olmak.
Sağanak yağış sırasında ve sonrasında sel, su baskını, çamur akıntısı, heyelan gibi afetlerden etkilenebilecek bölgelerden uzak durmak, bu bölgelerde araç kullanmamak veya araçtan inmemek.
Sağanak yağış sırasında gök gürültüsü, şimşek, dolu, hortum gibi olaylardan korunmak için açık alanlarda, yüksek yerlerde, metal cisimlerin yanında, tek başına duran ağaçların altında bulunmamak, kapalı ve güvenli bir yere sığınmak.
Sağanak yağış sırasında elektrikli cihazları kullanmamak, fişten çekmek, anten, paratoner gibi koruyucu sistemleri kontrol etmek.