Suudi Arabistan, İsrail ile normalleşme görüşmelerini durdurdu

Suudi Arabistan’ın, İsrail ile normalleşme görüşmelerini askıya almak istediğini Amerikalı arabuluculara söylediği ortaya çıktı. Riyad yetkililerinin, İsrail hükümetinin Filistin çatışması başta olmak üzere bazı kilit konulardaki inatçılığı nedeniyle böyle bir karar aldığı belirtildi.

İsrail’den tepki çeken söylemler

Doğrulanmamış rapor Pazar günü Suudilerin sahibi olduğu Elaph gazetesinde yayınlandı ve adı açıklanmayan üst düzey İsrail yetkililerinin Washington’dan böyle bir mesaj aldıklarını doğruladığını belirtti. Raporda, Başbakan Benjamin Netanyahu, Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir liderliğindeki hükümetteki iki aşırı sağ bakanın söylemleri engel olarak gösterildi. Adı açıklanmayan Suudi yetkililerin, Filistin meselesindeki uzlaşmazlıklarının normalleşme görüşmelerinde herhangi bir ciddi ilerleme kaydedilmesini engellediği belirtildi.

Rapora göre, Suudi Arabistan, İsrail’in Filistinlilere yönelik ihlallerine son vermesini ve iki devletli çözüm için adım atmasını istiyor. Ayrıca, İsrail’in Kudüs’teki Mescid-i Aksa’ya yönelik saldırılarını ve Doğu Kudüs’teki Filistinlilerin evlerine el koymasını kınadığını da ifade ediyor.

ABD’nin aracılık çabaları

ABD’li yetkililerin , İsrail ile Suudi Arabistan arasında bir normalleşme anlaşması olasılığını , özellikle de dönemin Başkan Donald Trump yönetimindeki önceki yönetim döneminde aracılık edilen benzer anlaşmalar ışığında makul gördükleri anlaşılıyor . Önceki anlaşmalar, İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn de dahil olmak üzere birçok ülke arasındaki diplomatik ilişkileri kolaylaştırmıştı.

Ancak Suudi Arabistan, bu anlaşmalara katılmayarak İsrail’i tanımama politikasını sürdürdü. İslam’ın en kutsal mekanlarından ikisini barındıran Suudi Arabistan, 2002 yılında Arap Barış Girişimi’ni sunmuştu. Bu girişime göre, Arap ülkeleri, İsrail’in 1967 sınırlarına çekilmesi ve Filistin devletinin kurulması karşılığında İsrail ile ilişkilerini normalleştireceklerdi.

İsrail ise bu girişimi reddetmiş ve işgal altındaki topraklardaki yerleşim faaliyetlerine devam etmişti. Son olarak, Netanyahu’nun yeni hükümetinin Filistin sorununa ilişkin tutumunun değişmediği ve iki devletli çözümü desteklemediği yönündeki açıklamaları da Suudi Arabistan’ın tepkisini çekmişti.