Bu yazı ilk olarak Sağlık Ağı sayfasında yayınlanmıştır.

Çok fazla bilinmeyen, spesifik fobilerden biri olan talassofobi, okyanus korkusu ismiyle de anılır. Genel anlamıyla derin su kütlelerinden korkmak olsa da bu fobiye sahip olan kişiler yalnızca derin sulara girdiklerinde değil, derin sularda geçen filmler izlediklerinde, okyanus fotoğrafı gibi görseller karşısında yani birçok tetikleyici sebebiyle korku atakları yaşayabilirler. Sık görülen bir fobi olmamakla birlikte kişilerin hayatını ciddi anlamda olumsuz etkileme potansiyeline sahip bir durumdur.

Talassofobi Nedir?

Genellikle okyanus korkusu olarak bilinen bu korku deniz, göl, hatta havuz gibi derin su kütleleri karşısında duyulan yoğun korkudur. Talassofobi bir anksiyete bozukluğu olarak sınıflandırılır. Spesifik fobileri olan kişiler durumla orantısız, önemli bir sıkıntıya, paniğe neden olan ve belirli bir uyaran tarafından tetiklenen yoğun bir korku yaşarlar. Tedavi edilmediğine kişinin yaşamını büyük ölçüde sınırlayabilir. Bu fobiden muzdarip kişiler gittikçe artan kaygılar yaşayabilir, deniz kenarına gitmek, tatilde havuzlu bir otelde kalmak, deniz ya da okyanus görüntüsü olan filmleri izleyememek gibi eskiden keyif aldıkları birçok aktiviteyi yapamaz hale gelebilirler.

Nedenleri

Talassofobi de dahil olmak üzere spesifik fobilerin ortaya çıkış nedenleri kesin olarak belirlenmiş durumda değil. Nedenler vakadan vakaya farklılık gösterebilir ve bu nedenlerin genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığına inanılıyor.

Genetik: Araştırmalar belirli genlerin belirli fobilerle ilişkili olduğunu gösterse de talassofobi ile ilgili henüz genetik bir araştırma yapılmamış. Ancak insanların atalarının derin sulardan korktuğu ve bu korkuyu genetik bir miras olarak kendilerinden sonraki nesillere aktardığı düşünülüyor. Bu teori kesin değil elbette, henüz kanıtlanmamış ve üzerinde çalışılan bir teori durumunda.
Travmatik olaylar: Bu korku, travmatik olaylardan da kaynaklanabilir. Örneğin, çocukken boğulma tehlikessi geçirmek, birinin boğulduğuna şahit olmak ya da okyanusla, denizle ilgili korkunç hikayeler duymak gibi birçok etken bu fobinin ortaya çıkmasında rol oynayabilir.

Belirtileri

Talassofobi, diğer spesifik fobilerle benzer belirtileri paylaşır. Talassofobinin diğer spesifik fobilerle ve anksiyete bozuklukları ile arasındaki fark, tetikleyicinin derin su kütleleri ve bunlarla ilişkili görseller, anlatımlar gibi etkenler olmasıdır. Talassofobi belirtileri şunlardır:

Ani başlayan endişe ve korku
Terleme
Ağız kuruluğu
Titreme
Kalp çarpıntısı
Göğüste ağrı
Kontrolü kaybetme korkusu
Ölüm korkusu

Talassofobi tetikleyicileri ise şunlardır:

Havuzlar
Okyanus
Deniz
Tekne, gemi gibi deniz ulaşım araçlarına binmek
Yüzme
Derin su fotoğrafları
Sudayken dibe dokunamamak
Derin sularda geçen filmler

TEŞHİSİ

Tüm fobiler gibi talassofobi de ruh sağlığı uzmanları tarafından teşhis edilebilir. Teşhis tipik olarak belirli korku, kaçınma davranışları, korkunun kalıcılığı gibi birkaç konuda sorular içerir. Talassofobi teşhisi konulması için kişide şu sorunlar olmalıdır:

Belirli bir uyaran, yani derin su karşısında makul olmayan, aşırı ve orantısız korku durumu
Korkulan uyaranlara maruz kalındığında tutarlı ve ani korku
Korkulan uyarandan yani derin sudan kaçma
Korkunun en az 6 aydır devam ediyor olması
Kaygı ve kaçınma davranışları sebebiyle klinik olarak belirgin sıkıntı veya yaşamda bozulma

Tedavisi

Söz konusu fobiler olduğunda birkaç farklı tedavi yöntemi uygulanır ve bu talassofobi için de geçerlidir. Uyaranlara korku geçene dek belirli düzeyde maruz bırakma şeklinde uygulanan maruz kalma tedavisi, bilişsel davranışçı terapi ve başa çıkma terapisi bu fobinin tedavisinde kullanılan yöntemlerdir. Tedavi için kullanılacak yönteme teşhisi koyan hekim karar verir.

Daha fazla okumak için TALASSOFOBİ NEDİR? NASIL TEDAVİ EDİLİR? ziyaret edebilirsiniz.