TÜİK’in ağustos ayı TÜFE verilerine göre, aylık enflasyon yüzde 9,09 artarken, yıllık enflasyon yüzde 58,94 seviyesine yükseldi. Bu açıklamanın hemen ardından TCMB tarafından fiyat gelişmeleri raporu yayımlandı.
Rapora göre, vergi ve yönetilen fiyatlarla ilgili temmuz ayından kaynaklanan etkilerin yanı sıra Türk lirasının değer kaybı, ücret artışları ve küresel enerji fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle tüm ana gruplarda yıllık enflasyon arttı.
Enerji grubu, aylık bazda yüzde 14,23’lük en yüksek artışı kaydederken, bu artışta önceki aydan gelen vergi etkisi ve dış fiyat baskıları belirleyici oldu. Akaryakıt fiyatlarının ulaştırma hizmetleri fiyatlarına hızla yansımasıyla, 2003 bazlı TÜFE kapsamında hesaplanan en yüksek aylık enflasyon yüzde 27,62 seviyesinde gerçekleşti.
Gıda, asgari ücret ve döviz kurlarındaki dalgalanmalara duyarlı olan hizmet kalemleri ve kirada belirgin artışlar gözlemlendi. Temel mal grubu fiyatlarında özellikle Türk lirasının değer kaybının gecikmeli etkileri nedeniyle artış devam etti.
Taze meyve ve sebze fiyatlarının olumsuz performansı ağustos ayında sürdü ve işlenmiş gıda alt grubunda fiyatlar artmaya devam etti. Üretici fiyatları, özellikle enerji grubunda, son üç aylık dönemde tüketici fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturdu.
Bu durumun etkisiyle, mevsimsellikten arındırılmış verilere göre aylık artış oranları B ve C göstergelerinde güçlü bir seyir izlerken, göstergelerin yıllık enflasyonları da artmaya devam etti.
“Alt grupların tamamında artış yaşandı”
Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 9,20 ve 8,76 puan artarak yüzde 63,52 ve 64,85’e yükseldi. Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar analiz edildiğinde, bu dönemde alt gruplarda artışlar gözlendi. Hizmet, gıda, temel mal, enerji ve alkol-tütün-altın grupları bir önceki aya göre katkılarını sırasıyla 3,00, 2,86, 2,60, 2,51 ve 0,14 puan artırdı.
Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre, B ve C endekslerinin aylık artışları önceki aydaki yüksek seviyelerini korudu. Fiyat artışları, B endeksinin işlenmiş gıda grubunda bir önceki aya göre güçlenirken, hizmet ve temel mallarda yüksek seyretti.
Ağustos ayında hizmet fiyatları yüzde 9,19 artarken, grup yıllık enflasyonu 9,92 puanlık bir artışla yüzde 79,57 seviyesine yükseldi. Bu dönemde fiyat artışları, özellikle ulaştırma hizmetlerinde belirgin oldu ve alt gruplar genelinde etkili oldu.
Akaryakıt fiyatlarındaki sert artış nedeniyle, ulaştırma hizmetleri fiyatları aylık bazda yüzde 27,62 artarak 2003 bazlı endeksteki en yüksek artışı kaydetti.
Bu artışta, otobüs ve taksi ile şehir içi yolcu taşımacılığı, hava yoluyla yolcu taşımacılığı gibi yönetilen-yönlendirilen kalemlerle birlikte kara yoluyla şehirler arası yolcu taşımacılığı fiyatlarının etkisi belirleyici oldu.
Lokanta-otel alt grubundaki fiyat artışları ise ağustos ayında devam etti ve yüzde 7,09 oranında artışla alt grubun yıllık enflasyonu yüzde 89,31 seviyesine çıktı.
“Kira alt grubunda aylık artış bir miktar daha güçlenerek yüzde 7,90 oldu”
Kira alt grubundaki aylık artış biraz daha güçlenerek yüzde 7,90 seviyesine çıkarken, yıllık enflasyon yüzde 87,78’e yükseldi. Diğer hizmetler alt grubunda fiyatlar yüzde 7,19 artış kaydederken, kişisel ulaştırma araçlarının bakım-onarımı, sağlık hizmetleri ve eğlence-kültür hizmetleri bu artışta öne çıkan kalemlerdi.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu 7,72 puanlık artışla yüzde 51,97 oldu. Döviz kuru geçişkenliğinin yüksek olduğu temel mallarda tüm alt gruplarda yüksek fiyat artışları gözlendi.
Dayanıklı mal alt grubunda fiyatlar yüzde 7,82 artarken, otomobil, beyaz eşya ve mobilya fiyatlarında belirgin artışlar yaşandı. Diğer temel mallar alt grubunda ilaç referans avro kurundaki güncelleme ve vergi ayarlamasının etkisiyle fiyatlarda yüzde 9,92 ile genel bir artış kaydedildi.
Giyim ve ayakkabı grubunda mevsim eğiliminin aksine yüzde 8,25 artış gösterdi ve yıllık enflasyon yüzde 29,96’ya ulaştı. Enerji fiyatları ağustos ayında yüzde 14,23 artarken, grup yıllık enflasyonu 16,89 puan artarak yüzde 14,03 seviyesinde gerçekleşti. Grup aylık fiyat artışında, bir önceki aydaki vergi artışının etkisinin yanı sıra uluslararası enerji fiyatlarının yükselişi belirleyici oldu.
Bu bağlamda, akaryakıt ve tüp gaz kalemleri sırasıyla aylık bazda yüzde 26,11 ve 23,93 artış kaydetti. Ayrıca, şebeke suyu fiyatları ağustos ayında da yüzde 7,43 oranında yükseldi. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları ağustos ayında yüzde 8,48 arttı ve yıllık enflasyon 12,14 puan artarak yüzde 72,86’ya ulaştı.
“Taze meyve sebze fiyatları meyve fiyatları öncülüğünde belirgin artış gösterdi”
Yıllık enflasyon, işlenmemiş gıda grubunda 13,93 puan artarak yüzde 93,64’e, işlenmiş gıda grubunda ise 11,02 puan artarak yüzde 57,80’e yükseldi. Mevsimsellikten arındırılmış veriler, taze meyve ve sebze fiyatlarının bu dönemde özellikle meyve fiyatlarının öncülüğünde belirgin bir artış gösterdiğini gösterdi.
İşlenmemiş gıda grubunun seyrinde bu dönemde, meyve ve sebze dışında yumurta ve kuruyemiş fiyatlarında artışlar öne çıktı. İşlenmiş gıda grubunda aylık artış, özellikle ekmek, ekmek-tahıllar, süt ile süt ürünleri, katı-sıvı yağlar ve alkolsüz içecekler gibi kalemlerdeki fiyat artışlarıyla dikkat çekti.
Alkollü içecekler ve tütün ürünleri grubunda fiyatlar yüzde 3,77 artarken, yıllık enflasyon 5,40 puan artarak yüzde 51,98’e ulaştı. Bu artışta, geçen ay yapılan vergi düzenlemesi nedeniyle fiyatların endekse yansıtılmasının ağustos ayına sarkan etkileri belirleyici oldu.
Yurt içi üretici fiyatları ağustos ayında yüzde 5,89 artış gösterirken, yıllık enflasyon 4,91 puan artarak yüzde 49,41’e ulaştı. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, tüm alt gruplarda yıllık enflasyon artışı yaşandı. Ayrıca, aylık bazda uluslararası enerji emtia ve döviz kuru gelişmelerine bağlı olarak enerji üretici fiyatlarındaki yüzde 14,27’lik artış belirgin oldu. Sektörler bazında aylık fiyat gelişmelerine bakıldığında, artışların genel olarak yayıldığı görüldü ve özellikle ham petrol ve doğal gaz, rafine petrol ürünleri, temel eczacılık, kömür ve linyit, mobilya, diğer madencilik-taş ocakçılığı ve elektrik-gaz imalatı sektörleri fiyat artışları ile öne çıktı.
BİZİ TWİTTER'DAN TAKİP ET ►►►► https://twitter.com/personelilantc
BİZİ TELEGRAM'DAN TAKİP ET ►►►► https://t.me/personelilan
